တၢ်သံတၢ်ပှၢ်
ၢ်သံတၢ်ပှၢ်လၢအကဲထီၣ်သး ခီဖျိ တၢ်ဃါဃၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်သး လီၤလီၤဆီဆီန့ၣ်လီၤ.
mRNA ကသံၣ်ဒီသဒၢ
mRNA ကသံၣ်ဒီသဒၢအံၤ သိၣ်လိနစဲ(လ)တဖၣ်လၢ ကဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် ဖရိၣ်ထံ(န) လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒ်လဲၣ် - မ့တမ့ၢ် ကဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် ဖရိၣ်ထံ(န)အက့ၢ်အဂီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖရိၣ်ထံ(န)အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် ဂံၢ်တီဆၢတၢ်ခီဆၢ လၢပနီၢ်ခိပူၤန့ၣ်လီၤ. ဂံၢ်တီဆၢအတၢ်ခီဆၢ လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် နီၢ်ခိဂံၢ်တီဆၢအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အဒီသဒၢပှၤ လၢတၢ်ကဆူးဆါထီၣ်နးနးဖဲတၢ်ဆါဃၢ်နီၢ်ကီၢ် နုာ်လီၤလၢ ပနီၢ်ခိပူၤအခါန့ၣ်လီၤ.
ကသံၣ်ဖျၢၣ်လၢအိၣ်ဃုာ်ဒီးကသံၣ်ဖျၢၣ်အါန့ၢ်တဖျၢၣ်လၢအပူၤ
ၢ်အဒၢတဖၣ် (ပလီဖိတဖၣ်) လၢအအိၣ်ဃုာ်ဒီး ကသံၣ်ဒီသဒၢ မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကသီ အါန့ၢ်တဖျၢၣ် လၢအပူၤန့ၣ်လီၤ.
နီၢ်ခိဂံၢ်တီဆၢဒုးအိၣ်ထီၣ်ဂံၢ်ဒီသဒၢလၢအစဲဘူးသးလၢ တၢ်ဆါဃၢ်အမဲာ်ဖံးခိၣ်
အကျိၤအကျဲတဘိလၢပဂံၢ်တီဆၢအကျိၤအကျဲ တီဆၢပှၤလၢ တၢ်ဆါဃၢ်. ပဂံၢ်တီဆၢအကျိၤအကျဲအံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် နီၢ်ခိဂံၢ်တီဆၢလၢအစဲဘူးထီဖဲ ဘဲရၢး(စ) အလိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢ ဘဲရး(စ)အံၤ ကျဲးစၢးမၤစဲဘူးသးဒီး
ပစဲ(လ)အခါန့ၣ်, နီၢ်ခိဂံၢ်တီဆၢအံၤ ထီဒါဒီးပတုာ် ဘဲရၢး(စ) လၢကနုာ်လီၤဆူ ပစဲ(လ)ပူၤန့ၣ်လီၤ.အဝဲသ့ၣ် မၤစၢၤစ့ၢ်ကီး ဂံၢ်တီဆၢအကျိၤအကျဲ အဂၤတဖၣ် လၢကသ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ် ဒီး မၤဟးဂီၤကွံာ် ဘဲရၢး(စ) န့ၣ်လီၤၢ်ဆါသတိာ်
တၢ်ဆါဃၢ်အသီအတၢ်ရၤလီၤသး လၢထံကီၢ်ကိးဘ့ၣ်ဒဲးလၢအအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ န့ၣ်လီၤ.
ဘဲရၢး(စ) လၢအဒုးကဲထီၣ်တၢ်ဆါ
ၢ်ဆါဃၢ်လၢ အဒုးကဲထီၣ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါသ့ ဖဲနမ့ၢ် ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အခါအခါ,အဒိဒ်သိး ဘဲရၢး(စ) တခါန့ၣ်လီၤ
တၢ်ကွၢ်သမံသမိးသကိးလိာ်သးတၢ်
ပှၤစဲၣ်နီၤသဘျ့ လၢအသမံသမိးကွၢ် ပှၤအဂၤအတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါ ဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ်လၢ တၢ်အံၤ ကၢးဝဲဘၣ်ဝဲ ဒီး ဘၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကသံၣ်သးမံ
ၢ်ပီးတၢ်လီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကူစါယါဘျါ လၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိဘၣ်မၤဟူး လၢပှၤကညီအလိၤန့ၣ်လီၤ.
ကသံၣ်ဒီသဒၢအိၣ်ဒီးဂာ်ဆံးထီလၢအလီၤဂာ်ဒ်သိးဘဲးထံရံယါ
ကသံၣ်ဒီဒၢလၢအအိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဆၢဂာ်ဆံးဖိအပျံၤဖးထီ လၢအလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ဘဲးထံရံယါတနီၤ အမဲာ်ဖံးခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်ဒီသဒၢ လၢအိၣ်ဒီးဂာ်ဆံးထီအံၤ တၢ်ဒိးန့ၢ်အီၤသ့ လၢပသိၣ်တၢ်ဆါအဂီၢ် (အဒိဒ်သိးပသိၣ်တၢ် ခုၣ်ဘၣ်အတၢ်ဆါအသိးန့ၣ်)သ့လီၤ.
တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိတချုးတၢ်စူးကါကွၢ်
တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိလၢဘၣ်တၢ်မၤဝံၤအီၤ တချုးလၢ တၢ်မၤကွၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိအံၤ မၤကွၢ်ဝဲလၢ ကသံၣ်ဒီသဒၢအံၤ မ့ၢ်အပူၤဖျဲးဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ် လၢတၢ်ကဆဲးန့ၢ်ပှၤကညီအဂီၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ. လၢ COVID-19 တၢ်မၤအကွၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ်, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤ လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး ယုၢ် ဒီး တၤအုးဖိန့ၣ်လီၤ.